Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển chiều cao
Có nhiều yếu tố cả về chủ quan và khách quan tác động đến khả năng phát triển chiều cao của trẻ. Dưới đây là những yếu tố chính mà phụ huynh cần lưu ý:
Yếu tố di truyền
Di truyền từ ba mẹ là yếu tố đầu tiên ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ, với khoảng 23% tác động. Tuy nhiên, đây không phải yếu tố quyết định bởi thực tế cho thấy rất nhiều người sở hữu chiều cao đạt chuẩn dù ba mẹ không cao. Tất cả là nhờ chế độ chăm sóc khoa học, trẻ được đầu tư đầy đủ dinh dưỡng và sinh hoạt lành mạnh giúp xương phát triển tốt.
Chiều cao của trẻ chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố
Chế độ dinh dưỡng
Chế độ ăn uống đang áp dụng quyết định đến 32% nhu cầu phát triển của trẻ. Đây cũng là yếu tố quan trọng nhất và có thể điều chỉnh để cải thiện tình hình phát triển của trẻ. Những trẻ được ăn uống đủ chất thường cao tốt hơn nhóm trẻ kén ăn, biếng ăn hoặc thiếu sự đầu tư về dinh dưỡng.
Hoạt động thể chất
Việc luyện tập thể dục thể thao ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của cơ xương khớp, tạo các lực tác động tích cực để thúc đẩy xương kéo dài và phát triển mạnh mẽ. Thói quen lười vận động khiến trẻ bị kìm hãm tăng trưởng chiều cao. Trong khi đó, trẻ em và thanh thiếu niên siêng năng tập thể dục, chơi thể thao có tốc độ phát triển chiều cao nhanh hơn, đồng thời sức khỏe tốt hơn.
Giấc ngủ
Một giấc ngủ đầy đủ và sâu giấc không chỉ giúp cơ thể đào thải độc tố, chuyển hóa năng lượng mà còn giúp xương được thư giãn. Có tới 90% quá trình dài ra của xương diễn ra trong giấc ngủ ngon, bởi lúc này xương không phải chịu áp lực từ trọng lượng cơ thể. Ngược lại, trẻ thiếu ngủ, giấc ngủ chập chờn thường xuyên sẽ thiếu sức sống, vận động kém và tăng trưởng chậm hơn.
Môi trường sống
Không gian sinh hoạt, không khí, nguồn nước, điều kiện y tế… là những yếu tố ảnh hưởng đến từ môi trường sống. Môi trường sống chất lượng giúp trẻ khỏe mạnh hơn, đề kháng vững vàng, ít nguy cơ nhiễm bệnh do virus, vi khuẩn. Trẻ ít bệnh vặt, không thường xuyên phải sử dụng thuốc chắc chắn sẽ có cơ hội phát triển thể chất thuận lợi hơn.
Các yếu tố chính ảnh hưởng đến khả năng phát triển chiều cao
Thời điểm dậy thì
Thông thường, trẻ bắt đầu dậy thì trong khoảng 9 - 13 tuổi đối với nữ và 10 - 14 tuổi đối với nam. Một số trường hợp dậy thì muộn hơn bình thường có thể kéo dài thời gian tăng chiều cao tự nhiên hơn bình thường. Trong khi những trẻ dậy thì sớm tăng nhanh chiều cao trong thời gian ngắn, sau đó ngừng cao sớm hơn những trẻ khác, dẫn đến tình trạng thấp bé hơn đồng trang lứa.
Xem thêm: Cách tăng chiều cao tuổi dậy thì hiệu quả nhất
Tình trạng sức khỏe
Trẻ bị ốm vặt hoặc mắc bệnh mãn tính, bệnh về tuyến giáp, hệ thống nội tiết, xương khớp… có thể có tốc độ tăng trưởng chậm hơn bình thường. Việc sử dụng thuốc thường xuyên ảnh hưởng đến khả năng tiếp nhận dưỡng chất của trẻ từ bữa ăn hằng ngày, hoặc gây biến đổi chất khiến trẻ bị thiếu chất. Ngược lại những trẻ khỏe mạnh có cơ hội phát triển hết tiềm năng.
Di truyền, dinh dưỡng, hoạt động thể chất, giấc ngủ, môi trường sống, tuổi dậy thì, tình trạng sức khỏe là các yếu tố quan trọng ảnh hưởng chiều cao.
Giai đoạn nào chiều cao tăng nhanh nhất?
Thời kỳ bào thai, 1000 ngày đầu đời và tuổi dậy thì là 3 giai đoạn chiều cao tăng trưởng mạnh mẽ nhất, ba mẹ cần đầu tư đúng thời điểm để trẻ tận dụng tốt thời điểm “vàng” phát triển chiều cao. Cụ thể đặc trưng tốc độ tăng chiều cao theo từng giai đoạn như sau:
- Trẻ khỏe mạnh và phát triển tốt khi chào đời đạt chiều dài chuẩn là 50cm.
- Trẻ được nuôi dưỡng tốt tăng chuẩn 25cm ở năm tuổi đầu tiên, tức bằng ½ chiều cao của trẻ khi chào đời.
- Ở năm thứ 2 trẻ đã có sự phân biệt tốc độ phát triển giữa nam và nữ, với mức cao tốt hơn ở nam, trung bình trẻ tăng 11 - 13cm ở năm tuổi thứ 2.
- Từ năm 3 tuổi, trẻ có tốc độ phát triển bình ổn khoảng 5 - 8cm/năm đến khi dậy thì.
- Trẻ có khoảng 3 - 5 năm dậy thì cao vượt trội, trong đó có 1 - 2 năm đạt đỉnh với 8 - 15cm/năm nếu được chăm sóc tốt và đúng cách.
Tận dụng tốt 3 giai đoạn “vàng” phát triển chiều cao để trẻ có vóc dáng lý tưởng: thai kỳ - 1000 ngày đầu đời - dậy thì.
Cách cải thiện chiều cao an toàn và hiệu quả
Để trẻ em và thanh thiếu niên đảm bảo các yếu tố ảnh hưởng đều tác động tích cực lên quá trình phát triển chiều cao, phụ huynh cần lưu ý điều chỉnh lối sống đảm bảo khoa học như sau:
Đầu tư bữa ăn hằng ngày đủ chất
Dinh dưỡng là yếu tố tác động mạnh mẽ nhất lên khả năng phát triển của xương. Do đó, thực đơn ăn uống hằng ngày cần được đầu tư, đảm bảo trẻ được bổ sung thực phẩm lành mạnh, đủ chất. Canxi, protein, vitamin D3, vitamin K2, magie, phốt pho, collagen… là những chất tham gia trực tiếp vào quá trình chăm sóc xương, cần bổ sung đủ.
Các loại cá, tôm, cua, trứng gà, thịt gà, rau bina, bông cải xanh, cải xoăn, ngũ cốc, sữa, sữa chua, phô mai… nên thêm vào thực đơn ăn uống hằng ngày của trẻ. Bạn có thể chia thành 3 bữa chính, 2 bữa phụ để trẻ được tiếp nạp dinh dưỡng đầy đủ và lành mạnh. Việc chia nhỏ bữa ăn giúp trẻ nhận được các chất tốt hơn, tối ưu cân nặng hơn nhờ khả năng đốt cháy calo dư thừa dễ dàng.
Uống sữa mỗi ngày hoặc sử dụng thêm sản phẩm hỗ trợ
Sữa là một phần thiết yếu của chế độ dinh dưỡng tăng chiều cao nhờ vào lượng chất bổ sung như đạm, canxi, vitamin D, cùng các vi khoáng khác. Trên thực tế, phương pháp chế biến có thể khiến thực phẩm vốn giàu dinh dưỡng lại bị thất thoát hoặc biến đổi chất. Chọn đúng sữa giúp phụ huynh an tâm con được đáp ứng đủ nhu cầu dưỡng chất, tiêu chí chọn sữa được chuyên gia gợi ý như sau:
- Bảng thành phần đầy đủ các thành phần hỗ trợ chiều cao, hàm lượng dồi dào, phù hợp với độ tuổi của trẻ.
- Dạng thành phần dễ hấp thụ, giúp trẻ tiếp nhận an toàn và mang lại hiệu quả tối ưu.
- Sữa đã được kiểm nghiệm lâm sàng và kiểm định an toàn, chất lượng, được cơ quan chức năng cấp phép giúp đảm bảo tốt cho trẻ cũng như hiệu quả thực tế được chứng minh.
- Sữa tốt cho tiêu hóa giúp trẻ ăn uống ngon miệng, hấp thụ đầy đủ các dưỡng chất bổ sung nhằm cải thiện khả năng phát triển tốt hơn.
- Sữa nhận được nhiều phản hồi tốt và sử dụng rộng rãi.
Đáp ứng các tiêu chí lựa chọn trên, NuBest Tall mang đến 3 sản phẩm sữa hỗ trợ tiềm năng phát triển của trẻ em và thanh thiếu niên trong độ tuổi 3 - 18:
Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao
Phụ huynh nên dành ra ít nhất 30 phút mỗi ngày để trẻ vận động với các bài tập như đạp xe, tập yoga, nhảy dây, chạy bộ, bơi lội, chơi cầu lông, bóng rổ, bóng chuyền, tập gym… Thói quen luyện tập đều đặn giúp xương phát triển mạnh mẽ, kéo dài nhanh chóng để trẻ đạt chuẩn chiều cao.
Để con đạt năng suất tập luyện hiệu quả, có một số lưu ý cả trẻ và ba mẹ cần tuân thủ như:
- Nên kết hợp các bài tập đan xen để toàn thân con được vận động, tránh việc chỉ tập một bài duy nhất sẽ chỉ ảnh hưởng đến một vị trí cơ xương khớp nhất định.
- Không nên tập quá sức, nên chọn các bài tập phù hợp thể trạng và sở thích của con.
- Lựa chọn trang phục và giày tập cần phù hợp, dễ thấm hút mồ hôi, vừa vặn cơ thể.
- Cố gắng duy trì 30 phút tập luyện mỗi ngày hoặc tối thiểu 3 - 5 ngày mỗi tuần.
- Không tập khi cơ thể con đang mệt mỏi hoặc có chấn thương.
Hạn chế các yếu tố cản trở
Chất kích thích từ rượu bia, thuốc lá…, thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, nước ngọt có ga… chứa nhiều chất nguy hiểm cho cơ thể và cũng kìm hãm phát triển chiều cao. Phụ huynh hạn chế tối đa cho trẻ bổ sung các loại thực phẩm này để tránh bị cản trở tăng trưởng nói riêng và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe nói chung.
Đi ngủ trước 23h
Giấc ngủ chất lượng giúp xương được thư giãn sau một thời gian dài chịu áp lực từ trọng lượng cơ thể. Trẻ đi ngủ sớm, ngủ ngon mỗi đêm, thời lượng giấc ngủ đầy đủ theo nhu cầu khuyến nghị ở độ tuổi giúp trẻ thuận lợi phát triển xương hết tiềm năng. Do đó, ba mẹ cho con đi ngủ từ 21 - 22h, đảm bảo trẻ rơi vào trạng thái sâu giấc vào khoảng 23h - 1h - thời gian tuyến yên sản sinh nhiều nội tiết tố tăng trưởng nhất.
Các lưu ý ngoài chế độ dinh dưỡng nhằm thúc đẩy tăng chiều cao tốt hơn
Cải thiện môi trường sống và thói quen sinh hoạt lành mạnh
Môi trường sống xung quanh trẻ quyết định tình trạng sức khỏe và khả năng phát triển đúng tiềm năng. Do đó, phụ huynh hãy tích cực cải thiện không gian sinh hoạt, đảm bảo không khí trong lành, sạch sẽ, trẻ được khám sức khỏe định kỳ đầy đủ. Điều này giúp ba mẹ đảm bảo cơ thể trẻ khỏe mạnh, sẵn sàng cho hành trình phát triển chiều cao.
Điều chỉnh tư thế
Tư thế của trẻ ảnh hưởng đến sức khỏe cấu trúc xương, xương chắc khỏe là điều kiện tiên quyết để kéo dài xương và phát triển chiều cao. Phụ huynh điều chỉnh tư thế của con khi ngồi học, đi lại, đứng, nằm ngủ… đảm bảo trẻ luôn thẳng lưng để cột sống khỏe mạnh, giữ được độ cong tự nhiên. Ngoài ra, hãy hạn chế để trẻ khiêng vác đồ vật nặng, lao động vừa sức, tập luyện đúng kỹ thuật để cơ xương khớp được ổn định.
Chăm sóc dinh dưỡng đầy đủ, uống sữa, luyện tập thường xuyên, hạn chế các yếu tố cản trở, đi ngủ sớm, cải thiện môi trường sống, cải thiện tư thế, sử dụng thêm sản phẩm hỗ trợ… là những phương pháp cần kết hợp để giúp trẻ bứt phá chiều cao nhanh chóng.
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến phát triển chiều cao, nắm bắt tốt và điều chỉnh đúng chuẩn các yếu tố này giúp tối ưu tiềm năng tăng trưởng của trẻ. Với các lối sinh hoạt khoa học mà Nubesttall.vn vừa chia sẻ trên, hy vọng ba mẹ sẽ chăm sóc con tốt hơn, giúp con đạt chuẩn chiều cao nhanh chóng.
FAQs
Ba mẹ thấp con có thể cao không?
Gen di truyền là một trong những yếu tố tác động đến chiều cao của trẻ, nhưng không mang tính quyết định. Bởi thực tế cho thấy trẻ hoàn toàn có thể cao lớn dù gen ba mẹ không cao, nhờ được chăm sóc tốt về dinh dưỡng.
Nên đầu tư cho chiều cao từ khi nào?
Chiều cao của trẻ liên tục tăng từ khi chào đời đến khoảng 18 - 20 tuổi - độ tuổi phổ biến ngừng tăng chiều cao. Trong đó, tốc độ tăng chậm lại khi trẻ kết thúc dậy thì ở khoảng 15 - 16 tuổi với nữ và 16 - 17 tuổi với nam. Đầu tư vào chiều cao nên được thực hiện từ trước đó và kiên trì thời gian dài để đạt được kết quả như mong muốn.
Vì sao trẻ ăn nhiều nhưng vẫn chậm cao?
Dinh dưỡng quyết định 32% chiều cao của trẻ, đây là yếu tố chất lượng, không phải số lượng. Trẻ không cần ăn nhiều, mà nên ăn đủ chất, nhu cầu calo nên hợp nhu cầu khuyến nghị. Phụ huynh chú ý nên xây dựng thực đơn khoa học với các chất tốt cho chiều cao để trẻ có cơ hội phát triển đúng tiềm năng.
