Các giai đoạn phát triển chiều cao ở trẻ sơ sinh
Trong các giai đoạn “vàng” phát triển chiều cao, 1000 ngày đầu đời là thời gian trẻ có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất, đặc biệt ở độ tuổi sơ sinh 0 - 12 tháng tuổi. Nếu được chăm sóc tốt, năm đầu tiên trẻ có thể tăng thêm 25 cm, 2 năm tiếp theo mỗi năm tăng thêm khoảng 10 cm nữa.
Tổng chiều cao trẻ tăng lên được trong 3 năm đầu đời là 45 cm, chiếm khoảng 25% chiều cao trẻ đạt được trong tương lai. Vì vậy, cha mẹ phải chăm sóc con kỹ lưỡng ở giai đoạn này, bổ sung chất dinh dưỡng cho trẻ, theo dõi chiều cao và cân nặng của con từng tháng để có phương án xử lý kịp thời khi sức khoẻ con gặp rắc rối.
Trẻ sơ sinh có tốc độ phát triển mạnh mẽ cần chăm sóc tốt
Trong thời kỳ sơ sinh, xương và cơ của trẻ còn đang phát triển mạnh mẽ và trong quá trình hoàn thiện, cha mẹ có thể tận dụng giai đoạn này để giúp trẻ phát triển chiều cao tối ưu. Bằng cách áp dụng những phương pháp đơn giản và hiệu quả, bạn sẽ tạo điều kiện cho con có cơ hội phát triển chiều cao hết tiềm năng.
Các yếu tố ảnh hưởng đến tăng chiều cao ở trẻ sơ sinh
Bên cạnh di truyền vốn ảnh hưởng đến khả năng tăng chiều cao nhưng không mang tính quyết định, còn nhiều yếu tố khác mà bạn có thể điều chỉnh để giúp trẻ phát triển tốt hơn trong giai đoạn sơ sinh:
Dinh dưỡng
Đây được xem là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến quá trình tăng chiều cao của trẻ. Các dưỡng chất từ chế độ ăn uống hằng ngày giúp cơ thể con nói riêng và hệ xương được nuôi dưỡng đúng cách từ đó phát triển mạnh mẽ. Những trẻ có chế độ ăn uống thiếu chất hoặc kém hấp thu thường chậm tăng chiều cao và cả cân nặng.
Trong 1 năm đầu đời dinh dưỡng chủ yếu đến từ sữa mẹ (hoặc sữa công thức từ hoàn cảnh). Mẹ cần lưu ý chăm sóc bữa ăn hoặc lựa chọn sữa công thức có đầy đủ các nhóm chất nếu muốn con có tốc độ tăng trưởng tối ưu. Qua độ tuổi lên 2, mẹ đã có thể bắt đầu cho trẻ sử dụng các dòng thực phẩm chức năng chuyên biệt, hỗ trợ cung cấp các vi khoáng, cải thiện vóc dáng.
1.450.000₫1.090.000₫1.450.000₫1.090.000₫
Vận động
Sự vận động của trẻ sơ sinh đến từ nỗ lực của ba mẹ với các bài tập vận động đơn giản giúp cơ xương khớp của con hoạt động mỗi ngày. Con được vận động thường xuyên đảm bảo 20% khả năng phát triển của chiều cao, ngược lại con lười vận động, dành nhiều thời gian ngồi/nằm sẽ khó đạt tốc độ tăng trưởng tối ưu.
Mẹ khuyến khích con vận động để thúc đẩy hệ xương phát triển mạnh mẽ
Giấc ngủ
Trẻ sơ sinh cần đảm bảo giấc ngủ đủ thời lượng theo nhu cầu khuyến nghị, đặc biệt khi thời gian ngủ của trẻ giai đoạn này khá nhiều. Ở trạng thái sâu giấc, tuyến yên của trẻ sẽ sản sinh hàm lượng nội tiết tố tăng trưởng nhiều nhất trong ngày. Ngoài ra, xương khi không phải chịu áp lực từ trọng lượng cơ thể cũng phát triển vượt trội hơn, với 90% quá trình tăng trưởng của xương diễn ra khi trẻ ngủ.
Tư thế của trẻ
Tư thế của con trong sinh hoạt hằng ngày như ngồi, đi, đứng, nằm, vận động… sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tình trạng xương khớp. Sơ sinh là giai đoạn trẻ học ngồi, đi, đứng, vận động, nên sẽ có nhiều thay đổi về trạng thái xương. Đảm bảo xương chắc khỏe giúp con có cơ hội kéo dài xương tốt hơn, từ đó tăng chiều cao nhanh chóng.
Tình trạng sức khỏe
Sức khỏe của trẻ quyết định hiệu suất vận động, khả năng hấp thu dinh dưỡng, chất lượng giấc ngủ… Đây đều là những hoạt động cơ thể quan trọng ảnh hưởng đến quá trình tăng chiều cao của trẻ. Trẻ khỏe mạnh chắc chắn sẽ phát triển với tốc độ tiềm năng hơn trẻ thường xuyên ốm vặt hoặc phải sử dụng thuốc điều trị các bệnh liên quan đến nội tiết, xương khớp, tuyến giáp, hoặc bệnh di truyền.
Môi trường sống
Môi trường sống bao gồm: Điều kiện y tế, không gian sống, không khí, nguồn nước… Những yếu tố này ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của trẻ, đặc biệt là sức đề kháng của con. Môi trường sống không đảm bảo khiến trẻ thường xuyên ốm vặt, đề kháng yếu, con khó lòng đạt chuẩn chiều cao cũng như cân nặng.
Xem thêm: Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển chiều cao
Giai đoạn sơ sinh là thời gian trẻ phát triển mạnh mẽ chiều cao không nên bỏ lỡ. Chế độ dinh dưỡng, vận động, giấc ngủ, tư thế, tình trạng sức khỏe, môi trường sống… là những yếu tố ảnh hưởng chiều cao mà bạn có thể tác động để cải thiện tốc độ tăng trưởng của trẻ.
Các yếu tố có thể ảnh hưởng đến khả năng phát triển của trẻ sơ sinh
Chiều cao chuẩn của trẻ sơ sinh là bao nhiêu?
Ngay sau khi chào đời, cân nặng và chiều cao của bé sẽ được xác định để biết thể trạng của bé có trong mức bình thường hay không. Chiều dài cơ thể của một trẻ sơ sinh khỏe mạnh, thai kỳ đủ ngày đủ tháng sẽ nằm trong khoảng là 48 - 53 cm. Trong đó, chiều cao của bé trai thường sẽ nhỉnh hơn một chút so với bé gái.
Chiều cao chuẩn của trẻ sơ sinh từ 1 - 3 tháng tuổi
Khi bé được 1 tháng, chiều dài cơ thể của bé cũng sẽ tăng lên. Chiều cao lý tưởng của bé trai 1 tháng tuổi là khoảng 50,8 - 58,6 cm và 49,8 - 57,6 cm đối với bé gái. Khi được 2 tháng tuổi, chiều cao lý tưởng của bé vào khoảng 54,4 - 62,4 cm đối với bé trai và 53 - 61,1 cm đối với bé gái.
Cuối cùng, khi được 3 tháng tuổi, chiều cao chuẩn của một bé trai là khoảng 57,3 - 65,5 cm. Trong khi đó, chiều dài cơ thể bé lý tưởng của bé gái nằm trong khoảng 55,6 - 64 cm.
Chiều cao lý tưởng của trẻ sơ sinh từ 4 - 6 tháng
Khi con bạn được 4 tháng tuổi, chiều cao lý tưởng của bé cũng sẽ tăng lên trong khoảng 59,7 - 68 cm đối với trẻ sơ sinh nam và 57,8 - 66,4 cm đối với trẻ sơ sinh là nữ. Ở giai đoạn 5 tháng tuổi, chiều cao chuẩn của bé là 61,7 - 70,1 cm đối với bé trai và 59,6 - 68,5 cm đối với bé gái. Khi con 6 tháng tuổi, chiều cao lý tưởng của bé trai 63,3 - 71,9 cm, và 61,2 - 70,3 cm đối với bé gái.
Chiều cao chuẩn của trẻ sơ sinh từ 7 - 9 tháng tuổi
Khi trẻ được 7 tháng, chiều cao lý tưởng của một bé trai phải đạt từ 64,8 - 73,5 cm. Trong khi đó, đối với bé gái là 62,7 - 71,9 cm. Ở mốc 8 tháng tuổi, chiều cao chuẩn của bé trai khoảng 66,2 - 75 cm, và 64 - 73,5 cm với bé gái. Khi được 9 tháng tuổi, bé nhà bạn thường có chiều cao chuẩn 67,5 - 76,5 cm nếu là bé trai và 65,3 - 75 cm đối với bé gái.
Chiều cao của trẻ sơ sinh 10 - 12 tháng tuổi
Theo bảng chiều cao chuẩn của WHO, trẻ 10 tháng tuổi có chiều cao lý tưởng 68,7 - 77,9 cm đối với nam và 66,5 - 76,4 cm đối với nữ. Khi được 11 tháng tuổi, bé trai có chiều cao chuẩn 69,9 - 79,2 cm và bé gái là 67,7 - 77,8 cm. Đối với trẻ 12 tháng tuổi, chiều cao chuẩn với bé trai là 71 - 80,5 cm và ở trẻ gái là 68,9 - 79,2 cm.
Trẻ tăng thêm khoảng 25cm chiều cao trong 1 năm sơ sinh đầu đời với tốc độ mạnh mẽ nhất ở 3 tháng đầu.
Mốc tăng trưởng đạt chuẩn cho trẻ sơ sinh trong từng giai đoạn
Phương pháp tăng chiều cao hiệu quả cho trẻ sơ sinh
Chăm sóc trẻ khoa học, đáp ứng tốt các yếu tố ảnh hưởng là những phương pháp tăng chiều cao cho trẻ trong giai đoạn sơ sinh:
Chế độ ăn giàu dinh dưỡng
Đối với trẻ sơ sinh, sữa là là thức ăn chính. Trong sữa mẹ chứa hàm lượng Canxi và chất béo cao, giúp xương chắc khoẻ và bé tăng cân đều. Mẹ hãy duy trì chế độ cho con bú hoàn toàn trong 6 tháng đầu tiên, có thể điều chỉnh giảm lượt bú trong thời gian tiếp theo đến khoảng 18 - 24 tháng tùy nhu cầu của bé, điều kiện của mẹ cũng như phong cách chăm sóc của mỗi người.
Mẹ chú ý chế độ ăn của mẹ cho con bú, thực đơn khi bé ăn dặm hoặc khi lựa chọn sữa công thức cho trẻ cần đảm bảo các nhóm chất sau:
- Chất đạm: Hay còn gọi là protein, có tác dụng rất tốt đến quá trình phát triển chiều cao. Protein bao gồm các axit amin đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì phát triển của xương, nội tạng, da, răng và các mô khỏe mạnh. Protein có nhiều trong trứng, sữa, thịt gà, cá, tôm, cua, bột yến mạch…
- Tinh bột: Tinh bột là nguồn cung cấp năng lượng chính cho trẻ, giúp trẻ năng động từ đó phát triển thể chất tốt. Nguồn thực phẩm bổ sung tinh bột cho trẻ sơ sinh có thể kể đến: Khoai, gạo, các loại đậu, bánh mì...
- Chất béo: Trẻ nhỏ cần chất béo để phục vụ hoạt động của các vitamin tan trong dầu, điển hình như vitamin D. Chất béo cho trẻ sơ sinh có thể đa dạng từ nguồn động vật, thực vật, lưu ý các chất béo lành mạnh như omega 3-6-9 rất tốt cho não bộ của con.
- Vitamin và khoáng chất: Vitamin rất cần thiết trong việc giúp sự hấp thu Canxi giúp nuôi dưỡng xương, cần thiết cho sự tăng trưởng chiều cao ở trẻ, đặc biệt là vitamin K, D. Tổ hợp vitamin và khoáng chất còn giúp trẻ nâng cao đề kháng, tăng cường sức khỏe, hỗ trợ quá trình phát triển thể chất hết tiềm năng, tránh tình trạng còi xương hay suy dinh dưỡng ở trẻ. Canxi, Kẽm, Phốt pho, Magie… là những khoáng chất quan trọng trẻ cần.
Trẻ cần được bổ sung đủ chất nếu muốn phát triển khỏe mạnh
Vận động thường xuyên
Trong thời gian 3 - 6 tháng đầu đời, massage mang đến cho con cảm giác thư giãn, dễ chịu. Các cơ, tế bào, xương khớp khi được massage sẽ giãn ra, cứng cáp và linh hoạt hơn. Quá trình xoa bóp sẽ kích thích các dây thần kinh phế vị, giúp bé ăn ngon miệng, tiêu hoá tốt, ít quấy khóc và ngủ ngon. Nhờ vậy bé sẽ lớn nhanh và tăng cân đều hơn.
Tuỳ vào giai đoạn tháng tuổi và thể trạng của trẻ mà mẹ tìm kiếm những bài tập thích hợp cho con và massage cho bé mỗi lúc thức dậy buổi sáng và sau khi tắm giúp con thư giãn. Mẹ có thể cho con nằm ngửa và với tay đu người trên một thanh xà chắc chắn, dạy bé cách lật, bò, tập ngồi, đứng…
Tắm nắng 2 lần/ngày
Tắm nắng là phương pháp hỗ trợ tăng chiều cao và chăm sóc sức khỏe dành cho mọi lứa tuổi. Ánh nắng mặt trời lúc sáng sớm và chiều muộn giúp trẻ tổng hợp một lượng vitamin D đáng kể - dưỡng chất quan trọng giúp cơ thể dễ dàng hấp thu Canxi vào xương. Phơi nắng cũng giúp bé tăng đề kháng, nâng cao sức khỏe.
Thời điểm lý tưởng nhất để cho bé phơi nắng là 6 - 8h sáng, 4 - 5h chiều. Đối với trẻ sơ sinh, thời gian tắm nắng chỉ cần 15 - 20 phút/lần là đủ. Cha mẹ nhớ che chắn mắt và đầu bé để tránh ánh nắng ảnh hưởng không tốt đến thị lực nhé.
Đảm bảo chất lượng và thời lượng giấc ngủ
Thời gian ngủ đầy đủ và trẻ ngủ sâu giấc giúp cơ thể nghỉ ngơi, hồi phục tốt hơn. Một chế độ ăn ngủ hợp lý cả ngày và đêm chắc chắn sẽ giúp hệ xương của bé dài thêm mỗi ngày. Trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi có thời gian ngủ dài mỗi ngày, cha mẹ lưu ý như sau:
-
Trẻ dưới 3 tháng: Trung bình 14 - 17 giờ mỗi ngày;
-
Trẻ 4 - dưới 1 tuổi: Trung bình 12 - 15 giờ mỗi ngày.
Chế độ dinh dưỡng đủ chất, tập cho trẻ vận động thường xuyên, phơi nắng mỗi ngày, đảm bảo trẻ ngủ đủ và sâu giấc sẽ giúp trẻ sơ sinh phát triển chiều cao tốt hơn.
Chăm sóc giấc ngủ cho trẻ sơ sinh để con có điều kiện tăng trưởng hết tiềm năng
Trên đây là những đặc trưng trong giai đoạn phát triển chiều cao ở trẻ sơ sinh cùng một số cách tăng chiều cao cho trẻ đơn giản mà hiệu quả cao. Nắm được những kiến thức căn bản này chắc chắn mẹ sẽ giúp con có được chiều cao tối ưu theo đúng bảng quy chuẩn. Đây là tiền đề vững vàng cho trẻ phát triển hết tiềm năng trong tương lai.
FAQs
1. Ký hiệu +2SD -2SD trên bảng chiều cao chuẩn của trẻ có ý nghĩa gì?
Đây được xem là độ lệch chuẩn chiều cao của trẻ. Chỉ số +2SD là mức chiều cao tối đa trẻ đạt được ở độ tuổi, chỉ số -2SD là chiều cao thấp nhất trẻ cần đạt được. Bất kỳ chỉ số lớn hơn +2SD hoặc thấp hơn -2SD đều là báo hiệu sự bất thường trong quá trình tăng chiều cao của trẻ, cần được thăm khám y tế.
2. Trung bình mỗi tháng trẻ sơ sinh cao bao nhiêu cm?
Trong giai đoạn 1 năm sơ sinh đầu đời trẻ cao đạt chuẩn với mức tăng 25 cm. Trong đó, trẻ tăng chiều cao mạnh mẽ nhất trong 3 tháng đầu với khoảng 4 - 5 cm/tháng, sau đó trung bình khoảng 2cm/tháng. Con số cụ thể tùy vào chế độ ăn uống và chăm sóc của cha mẹ.
3. Chiều cao của trẻ khi chào đời có quyết định mức tăng chiều cao của trẻ ở giai đoạn sơ sinh không?
Chiều cao khi chào đời của trẻ ảnh hưởng một phần đến khả năng tăng trưởng của trẻ ở thời kỳ sơ sinh. Trẻ có chiều dài cơ thể tốt khi chào đời, cùng với chế độ chăm sóc khoa học sẽ có thời kỳ sơ sinh phát triển vượt trội. Ngược lại, trẻ có chiều dài cơ thể không tối ưu khi vừa mới sinh sẽ cần chăm sóc kỹ lưỡng hơn nếu muốn có tốc độ tăng chiều cao như mong muốn.
